گام نخست برای جراحی سرطان پوست انتخاب جراح قابل اعتماد جراحی پلاستیک خواه به منظور زیبایی یا با هدف بازسازی، نیازمند انتخاب‌های فراوانی است. نخستین و مهمترین آن‌ها، انتخاب یک جراح قابل اعتماد است. یکی از بهترین شاخص‌های آموزش یک پزشک، دارا بودن دانشنامه بورد است. از جراح خود در مورد داشتن دانشنامه بورد جراحی پلاستیک سوال نمایید، چراکه این دانشنامه تنها مدرکی است که نمایانگر صلاحیت فرد برای انجام جراحی پلاستیک صورت و تمامی نواحی بدن است.
یک پزشک برای اخذ دانشنامه بورد باید استانداردهای ذیل را دارا باشد:
- فارغ‌التحصیل یک دانشکده پزشکی تائید شده باشد.
- پس از پایان دانشکده پزشکی، حداقل به مدت چهار سال آموزش جراحی عمومی را گذرانده و پس از آن، سه سال دوره دستیاری فوق تخصص جراحی پلاستیک را گذرانده باشد.
- در تمام آزمون‌های کتبی و شفاهی مربوطه، موفق شده باشد.
اعضای انجمن جراحان پلاستیک و زیبایی ایران باید:
- دارای دانشنامه بورد جراحی پلاستیک باشند.
- سالانه دوره‌های بازآموزی جراحی پلاستیک را گذرانده باشند.
- اقدام به انجام اعمال جراحی در مراکز درمانی مجاز و تائید شده نمایند.
جراحی سرطان پوست پذیرش ابتلا به سرطان پوست، برای بیمار بسیار مشکل است. به علاوه دانستن اینکه درمان سرطان پوست شما ممکن است منجر به جوشگاه یا بدشکلی گردد نیز می‌تواند ناراحت کننده باشد. جراح پلاستیک شما متوجه نگرانی‌های شما بوده، شما را در مراحل درمان راهنمایی کرده و نتیجه درمان بر سلامت و ظاهر شما را توضیح خواهد داد.
حقایق کوتاه درباره درمان سرطان پوست درمان سرطان پوست مانند هر نوع سرطان دیگری ممکن است نیازمند جراحی برای برداشتن غدد سرطانی باشد.
جراح پلاستیک شما می‌تواند با روش‌های ویژه، ضایعات سرطانی و سایر ضایعات پوستی را بردارد به نحوی که سلامت و ظاهر شما حفظ شود.
اگرچه هیچ جراحی بدون جوشگاه نیست، ولیکن جراح پلاستیک شما تلاش می‌کند تا سرطان پوست شما را بدون ایجاد تغییر چشمگیر در ظاهرتان درمان نماید.
برای بعضی از افراد، برای حصول بهترین نتیجه باید بیش از یک بار جراحی انجام داد.
در جلسه مشاوره جراحی سرطان پوست چه باید کرد؟
اولین گام در درمان سرطان پوست، مشاوره با جراح پلاستیک است. موفقیت و بی خطر بودن جراحی سرطان پوست شما تا حد زیادی بستگی به صراحت و صداقت شما طی جلسه مشاوره دارد. از شما سوالاتی درباره سلامتی عمومی، خواسته‌ها و روش زندگیتان پرسیده خواهد شد. آماده صحبت کردن درباره این موارد باشید:
- نوع سرطان پوست شما
- شرایط پزشکی، حساسیت‌های دارویی و درمان‌های طبی
- مصرف فعلی داروها، ویتامین‌ها، مکمل‌های گیاهی، الکل، سیگار و مواد مخدر
- جراحی‌های قبلی
- نتایج احتمالی درمان، مخاطرات و عوارض احتمالی آن
علاوه ممکن است جراح شما:
- وضعیت سلامت عمومی، بیماری‌های قبلی و سایر عوامل خطرساز را در مورد شما بررسی نماید.
- پوست شما را معاینه کند.
- برای پرونده پزشکی شما عکس‌هایی تهیه کند.
- گزینه‌های شما را در نظر گرفته و یک روش درمانی مطرح نماید.
- نتایج احتمالی جراحی را بیان کرده و مخاطرات و عوارض احتمالی آن را گوشزد کند
آماده شدن برای جراحی قبل از عمل جراحی ممکن است از شما خواسته شود:
- آزمایشات تشخیصی یا بررسی‌های طبی را انجام دهید.
- داروهای خاصی را مصرف کرده یا طرز مصرف داروهای فعلی خود را تغییر دهید.
- سیگار کشیدن را مدتی قبل از جراحی ترک کنید.
- از مصرف آسپرین، داروهای ضد التهاب و مکمل‌های گیاهی که ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهند، اجتناب نمایید.
آموزش‌های ویژه شما شامل موارد زیر خواهد بود:
- آنچه باید در روز عمل انجام دهید.
- استفاده از بیهوشی طی عمل جراحی سرطان پوست.
- مراقبت پس از عمل و پیگیری آن.
- جراح پلاستیک شما در مورد مکانی که عمل انجام خواهد شد با شما صحبت خواهد کرد. جراحی سرطان پوست در مطب، مرکز جراحی محدود و بیمارستان قابل انجام است.
موردی که نیاز به کمک خواهید داشت: اگر عمل شما در یک مرکز سرپایی انجام می‌شود، حتما برای آمدن و رفتن با شخصی هماهنگ کنید که همراه شما باشد و حداقل شب اول بعد از عمل هم شخصی نزد شما بماند.
یک ضایعه بزرگ یا ضایعه‌ای که با مقاطع منجمد برداشته شده را می‌توان با یک فلپ (بافت سالم) موضعی بازسازی نمود. در مواردی که اکسزیون منجر به ظاهر بدشکل شود نیز ممکن است استفاده از فلپ لازم باشد. یک فلپ موضعی، بافت سالم مجاور را به روی زخم می‌آورد. در صورت امکان، خطوط بخیه در شیارهای طبیعی و انحناهای صورت گذاشته می‌شود تا جوشگاه حاصله کمتر به چشم آید.
یک گرافت پوستی (پوست سالم که از ناحیه دیگری از بدن برداشته شده و روی محل زخم گذاشته می‌شود) نیز ممکن است به کار گرفته شود.
مراحل جراحی سرطان پوست
طی جراحی سرطان پوست چه رخ می‌دهد؟بسته به اندازه، نوع و محل ضایعه، روش‌های متعددی برای برداشتن سرطان پوست و بازسازی ظاهری آن وجود دارد.
مرحله اول – بیهوشی
برای آسایش شما طی عمل جراحی، داروهایی به کار گرفته خواهد شد. گزینه‌ها شامل بی حسی موضعی، تسکین داخل وریدی و بیهوشی عمومی هستند. پزشک شما، بهترین گزینه را به شما توصیه خواهد نمود.
مرحله دوم – برداشتن ضایعه
یک ضایعه کوچک یا محدود را می‌توان با اکسزیون (روش جراحی ساده برای برداشتن ضایعه از سطح پوست) خارج نمود. در اکثر موارد همراه با اکسزیون، محل آن نیز ترمیم می‌شود.
سرطان پوست ممکن است مثل یک کوه یخی باشد. گاهی اوقات آنچه در سطح پوست دیده می‌شود تنها قسمت کوچکی از توده است. در زیر سطح پوست، سلول‌های سرطانی منطقه وسیع‌تری را پوشانده و مرز مشخصی ندارند. در این موارد ممکن است یک روش ویژه به نام جراحی مهز (MOHS) توصیه گردد.
جراح پلاستیک شما ممکن است درخواست یک مقطع منجمد (آسیب شناسی) نماید. در این روش، ضایعه سرطانی برداشته شده و پیش از بستن زخم، به وسیله یک آسیب شناس بررسی میکروسکوپی می‌شود تا اطمینان حاصل گردد که تمام سلول‌های سرطانی برداشته شده است. هدف از انجام این کار، دستیابی به یک حاشیه سالم (ناحیه‌ای که سرطان پوست گسترش نیافته) است. چنانچه حاشیه سالم بدست آید می‌توان زخم حاصل را بازسازی نمود. اگر حاشیه سالم بدست نیاید، جراح پلاستیک شما آنقدر بافت را برخواهد داشت تا تمام ناحیه، حاشیه سالم داشته باشد.
مرحله سوم – بازسازی
یک ضایعه بزرگ یا ضایعه‌ای که با مقاطع منجمد برداشته شده را می‌توان با یک فلپ (بافت سالم) موضعی بازسازی نمود. در مواردی که اکسزیون منجر به ظاهر بدشکل شود نیز ممکن است استفاده از فلپ لازم باشد. یک فلپ موضعی، بافت سالم مجاور را به روی زخم می‌آورد. در صورت امکان، خطوط بخیه در شیارهای طبیعی و انحناهای صورت گذاشته می‌شود تا جوشگاه حاصله کمتر به چشم آید.
یک گرافت پوستی (پوست سالم که از ناحیه دیگری از بدن برداشته شده و روی محل زخم گذاشته می‌شود) نیز ممکن است به کار گرفته شود.
مرحله چهارم – ملاحظه نتایج
پس از برداشتن سرطان پوست و تکمیل بازسازی اولیه، پانسمان یا بانداژ روی محل برش‌ها گذاشته خواهد شد.
حقایق مهم درباره مخاطرات جراحی سرطان پوست
تصمیم برای انجام جراحی سرطان پوست بسیار شخصی است. پزشک شما تمام مخاطرات احتمالی را توضیح خواهد داد. جراح پلاستیک شما یا پرسنل درمانی، جزئیات خطرات جراحی را بیان می‌کنند. از شما خواسته خواهد شد که برگه‌های رضایت نامه را امضاء نمایید تا مشخص گردد که نوع عمل جراحی، گزینه‌های دیگر و محتمل‌ترین مخاطرات و عوارض ممکن را به خوبی فهمیده‌اید.
خطرات احتمالی عبارتند از:
- خونریزی (هماتوم).
- عفونت.
- اشکال در ترمیم برش‌ها.
- خطرات بیهوشی.
- جوشگاه نامطلوب.
- عدم قطعیت آزمایش مقطع منجمد (آسیب شناسی).
- عود سرطان پوست.
- گسترش عمومی سرطان پوست.
- تغییر در حس پوست.
- نامنظمی طرح پوست.
- تغییر رنگ پوست و تورم.
- حساسیت به نوار چسب، نخ بخیه، فرآورده‌های خونی، داروهای موضعی یا تزریقی.
- آسیب به عناصر عمقی از قبیل اعصاب، عروق خونی، عضلات و وریدها که ممکن است موقت یا دائم باشد.
- درد که ممکن است طولانی مدت باشد.
- احتمال نیاز به جراحی مجدد.
حتما سوالات خود را بپرسید
بسیار مهم است که از جراح پلاستیک درباره عمل خود سوال نمایید. این طبیعی است که اندکی اضطراب (خواه ناشی از هیجان مربوط به پیش‌بینی ظاهر جدید یا به دلیل استرس قبل از عمل) داشته باشید. از در میان گذاشتن این احساسات با جراح پلاستیک خود خجالت نکشید.
مراقبت های بعد از جراحی سرطان پوست
گرافت‌های پوستی خطر نگرفتن را به همراه دارند که ممکن است منجر به عمل جراحی دیگری برای بستن زخم شود. مراقب سلامت خود باشید
هنگامی که سرطان پوست شما تشخیص داده می‌شود، شما بیشتر از سایر مردم در معرض ابتلا به یک سرطان دیگر پوست هستید. به علاوه سرطان پوست ممکن است عود نماید. بنابراین مهم است که علائم سرطان پوست را از پزشک خود بپرسید، به طور منظم خود را از نظر وجود ضایعات مشکوک معاینه نمایید و در برنامه غربالگری سالانه سرطان پوست شرکت کنید.
مراقب باشید
پیروی از آموزش‌های پزشکتان، کلید موفقیت جراحی شماست. مهم است که برش‌های جراحی طی دوره التیام در معرض فشار زیاد، سائیدگی یا حرکت قرار نگیرند. پزشکتان آموزش‌های ویژه‌ای درباره نحوه مراقبت از خود، به شما خواهد داد.
دوره بهبودی
- پس از عمل جراحی سرطان پوست ممکن است محل برش‌ها دردناک، قرمز یا دارای ترشح باشند.
- مهم است که کلیه آموزش‌های مراقبت از زخم از قبیل تمیز کردن و مالیدن داروهای موضعی را دقیقا مطابق دستور پیروی نمایید.
- در روز جراحی می‌توانید فعالیت‌های سبک را از سر بگیرید.
- حتما محل برش‌ها را تمیز نگه داشته و به خوبی از آسیب‌ها محافظت کنید.
- حرکاتی که باعث فشار وارد کردن به زخم یا بخیه‌ها می‌شوند را محدود کنید.
حتما از جراح پلاستیک خود سوالات خاص در مورد دوره بهبودی را بپرسید.
- پس از عمل چه داروهایی تجویز خواهد شد؟
- آیا بعد از عمل، پانسمان یا بانداژ خواهم داشت؟
- چه موقع پانسمان‌ها برداشته می‌شود؟
- آیا بخیه‌ها کشیدنی است؟
- چه موقع بخیه‌ها کشیده می‌شود؟
- چه زمان می‌توانم به فعالیت عادی برگردم؟
- چه موقع مجددا جهت پیگیری برگردم؟
با بهبود خطوط برش، ترمیم زخم ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها ادامه یابد. پس از هر عملی ممکن است یکسال یا بیشتر طول بکشد که خطوط برش تا حدی کمرنگ شوند. در بعضی موارد، برای تکمیل یا تصحیح بازسازی ممکن است جراحی ثانویه لازم شود.
محافظت از آفتاب را در همه روزهای عمر خود به دقت انجام داده و سیگار کشیدن را ترک کنید تا از ترمیم زخم و سلامت خود مطمئن شوید. تابش آفتاب روی زخم‌های در حال ترمیم ممکن است سبب ایجاد رنگ‌های نامنظم و جوشگاه‌های برجسته، قرمز یا تیره رنگ گردد. تابش آفتاب ممکن است سبب عود سرطان پوست یا ایجاد سرطان پوست در مناطق دیگر بدن شما شود.
نتایج و پیش آگهی جراحی سرطان پوست
جراح پلاستیک شما می‌تواند سرطان پوست شما را با برداشتن پوست سرطانی و بازسازی ظاهر طبیعی آن درمان نماید. ولیکن بعضی از انواع سرطان پوست ممکن است نیاز به درمان‌های اضافی از قبیل رادیوتراپی داشته باشند. پزشک شما، هر نوع توصیه لازم در مورد پیگیری درمان را به شما ارائه خواهد داد.
بازسازی می‌تواند ظاهر طبیعی‌تری به شما بدهد ولیکن هیچ نوع بازسازی کاملا بدون نقص نیست. همواره جوشگاه‌های قابل رویت در محل برش‌ها باقی خواهد ماند. به علاوه ممکن است تغییرات قوام، رنگ یا سایر تغییرات مشهود در محل بازسازی شده دیده شوند. گاهی اوقات درمان سرطان پوست شما سبب ایجاد بدشکلی خواهد شد.
اگرچه تلاش برای بازگرداندن ظاهر پوست حتی الامکان به حالت طبیعی خود صورت می‌پذیرد ولیکن مهمترین مسئله آن است که سرطان پوست شما کاملا درمان شود.
هزینه جراحی سرطان پوست چقدر خواهد بود؟
همواره هزینه یکی از ملاحظات جراحی است، چه برای برداشتن سرطان پوست و چه برای بازسازی ظاهری پوست. هزینه یک جراح ممکن است بر اساس تجربه او، نوع عمل جراحی و موقعیت جغرافیایی متفاوت باشد. هزینه‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- هزینه جراح
- هزینه بیمارستان
- هزینه بیهوشی
- هزینه داروها و لباس‌های پس از عمل
- هزینه آزمایشات
بیمه شما باید جراحی سرطان پوست، عوارض مربوطه یا سایر جراحی‌های بازسازی ظاهری را پوشش دهد. معمولا برای جبران هزینه، ارائه مدارک قبل از عمل لازم است. حتما پیش از جراحی با بیمه خود مشاوره نمایید.
رضایت تنها وابسته به میزان هزینه نیست هنگامی که یک جراح پلاستیک را برای جراحی سرطان پوست انتخاب می‌کنید، به خاطر داشته باشید که تجربه جراح و راحت بودن شما با او نیز به اندازه هزینه نهایی جراحی مهم است.
آشنایی با واژگان
کارسینوم سلول پایه: شایع‌ترین نوع سرطان پوست است که در اپیدرم (لایه روی پوست) رخ می‌دهد. این توده‌ها معمولا گرد و مروارید شکل یا به رنگ تیره هستند.
سرطان: رشد کنترل نشده سلول‌های غیر عادی در بدن است. سلول‌های سرطانی را سلول‌های بدخیم نیز می‌نامند.
اپیدرم: بالاترین لایه پوست است.
اکسزیون: یک روش جراحی ساده که ضایعه را از پوست جدا می‌کند.
مقطع منجمد: یک روش جراحی است که در آن ضایعه سرطانی برداشته شده و پیش از بستن زخم، به وسیله یک آسیب شناس بررسی میکروسکوپی می‌شود تا اطمینان حاصل گردد که تمام سلول‌های سرطانی برداشته شده‌اند.
تسکین داخل وریدی: تجویز داروهای مسکن با تزریق به داخل ورید به منظور آرام بخشی.
فلپ موضعی: روش جراحی که برای سرطان پوست به کار می‌رود و طی آن، بافت مجاور به روی زخم آورده می‌شود.
ملانوم: جدی‌ترین نوع سرطان پوست که معمولا با تغییر رنگ سیاه یا قهوه‌ای یا حاشیه‌های نامنظم و نامشخص تشخیص داده می‌شود. این ضایعه در عمقی‌ترین لایه اپیدرم رخ داده و به همین دلیل شایع‌ترین سرطان پوست است که به سرعت به نقاط دیگر پوست یا سایر نواحی بدن گسترش می‌یابد.
جراحی مهز (MOHS): روش جراحی که در مواردی که سرطان پوست مانند یک کوه یخی باشد، به کار گرفته می‌شود. در زیر پوست، سلول‌های سرطانی ناحیه وسیع‌تری را گرفته و فاقد مرز مشخص هستند.
Nevos: خال
گرافت پوستی: روش جراحی که برای درمان سرطان پوست به کار می‌رود. پوست سالم از یک ناحیه از بدن برداشته شده و در محل زخم گذاشته می‌شود. در صورت امکان خط بخیه مطابق با شیارهای طبیعی و انحناهای صورت داده می‌شود تا جوشگاه حاصله کمتر به چشم آید.
سوالاتی که از جراح پلاستیک خود می‌پرسم.
- آیا شما دانشنامه بورد جراحی پلاستیک دارید؟
- آیا شما عضو انجمن جراحان پلاستیک ایران هستید؟
- آیا شما مشخصا دوره فوق تخصص جراحی پلاستیک را گذرانده‌اید؟
- چند سال دوره آموزش جراحی پلاستیک را گذرانده‌اید؟
- شما در کدامیک از بیمارستان‌ها اجازه انجام این عمل را دارید؟
- در صورت انجام عمل در مرکز جراحی یا مطب، آیا این مرکز پروانه قانونی فعالیت دارد؟
- تاکنون چند بار این عمل را انجام داده‌اید؟
- آیا من کاندید مناسبی برای این عمل هستم؟
- برای حصول بهترین نتیجه، چه کارهایی را باید انجام دهم؟
- کجا و چگونه عمل مرا انجام می‌دهید؟
- کدام روش جراحی را برای من توصیه می‌کنید؟
- چه نوع برش جراحی، به چه اندازه، به چه شکل و در چه مناطقی را برای من توصیه می‌کنید؟
- دوره بهبودی من چقدر طول می‌کشد و طی آن به چه کمک‌هایی نیاز خواهم داشت؟
- مخاطرات و عوارض احتمالی عمل من چیست؟
- چگونه باید عوارض را درمان نمود؟
- اگر از عمل خود ناراضی باشم، چه گزینه‌هایی در اختیار خواهم داشت؟
- نتایج احتمالی عمل من چگونه است؟
